Cyberbezpieczeństwo jest istotnym zagadnieniem we współczesnym świecie, zwłaszcza w kontekście wzrastającej liczby cyberataków i zagrożeń online. W cyberprzestrzeni istnieje wiele różnych zagrożeń, a ich charakter zmienia się wraz z rozwojem technologii. Realizując zadania wynikające z ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, poniżej publikujemy informacje na temat zagrożeń występujących w cyberprzestrzeni oraz porady jak zabezpieczyć się przed tymi zagrożeniami.
Najczęściej występujące zagrożenia w cyberprzestrzeni:
- Ataki hakerskie: Hakerzy mogą próbować nieautoryzowanego dostępu do systemów komputerowych w celu kradzieży danych, zniszczenia lub zakłócenia działania systemów.
- Malware: Oprogramowanie złośliwe, takie jak wirusy, trojany, ransomware czy spyware, może być używane do infekowania systemów komputerowych w celu szkodzenia lub kradzieży informacji.
- Phishing: Ataki phishingowe polegają na podszywaniu się pod zaufane źródło w celu oszukania użytkowników i wyłudzenia od nich poufnych informacji, takich jak hasła czy dane karty kredytowej.
- Ataki DDoS: Ataki typu Distributed Denial of Service (DDoS) polegają na przeciążeniu serwerów czy sieci, uniemożliwiając dostęp do zasobów dla prawidłowych użytkowników.
- Wycieki danych: Nieautoryzowane ujawnienie poufnych informacji, takich jak dane osobowe czy korporacyjne, może prowadzić do poważnych konsekwencji dla osób czy firm.
- Ataki na infrastrukturę krytyczną: Ataki na kluczowe systemy, takie jak systemy energetyczne czy telekomunikacyjne, mogą powodować poważne konsekwencje dla społeczeństwa.
- Niedostateczne zabezpieczenia: Brak odpowiednich środków bezpieczeństwa, zarówno po stronie użytkowników, jak i organizacji, może prowadzić do wykorzystania luk w zabezpieczeniach.
- Incydenty związane z aplikacjami mobilnymi: Wraz z rosnącą popularnością urządzeń mobilnych, atakujący coraz częściej skupiają się na aplikacjach mobilnych, wykorzystując różne luki bezpieczeństwa.
- Zagrożenia związane z IoT: Wraz z rosnącą liczbą urządzeń Internetu Rzeczy (IoT), ataki na urządzenia podłączone do sieci stają się coraz bardziej powszechne.
- Zagrożenia związane z sztuczną inteligencją: Atakujący mogą wykorzystywać technologie sztucznej inteligencji do przeprowadzania bardziej zaawansowanych i skutecznych ataków.
Aby zminimalizować ryzyko i skutki tych zagrożeń, ważne jest aby pamiętać o kilku prostych zasadach:
- Aktualizuj oprogramowanie regularnie:
Regularnie aktualizuj system operacyjny, przeglądarkę internetową, oprogramowanie antywirusowe i inne aplikacje. Aktualizacje często zawierają poprawki bezpieczeństwa, które pomagają zabezpieczyć system przed atakami. - Używaj silnych haseł:
Twórz unikalne i silne hasła dla każdego konta online. Unikaj łatwych do odgadnięcia kombinacji, takich jak "123456" czy "password". Zaleca się używanie kombinacji wielkich i małych liter, cyfr i znaków specjalnych. - Unikaj klikania w podejrzane linki:
Nie klikaj w linki otrzymane od nieznanych źródeł lub w wiadomościach e-mail, które wydają się podejrzane. Cyberprzestępcy często używają fałszywych wiadomości, aby zainfekować komputery malwarem lub ukraść dane. - Instaluj oprogramowanie antywirusowe:
Używaj renomowanego oprogramowania antywirusowego i anty-malware, które może pomóc w wykrywaniu i usuwaniu potencjalnych zagrożeń. - Korzystaj z zabezpieczeń dwuetapowych:
Aktywuj autoryzację dwuetapową tam, gdzie to możliwe. Dzięki temu, nawet jeśli ktoś pozna Twoje hasło, wymagać będzie dodatkowego kroku weryfikacji, co zwiększa bezpieczeństwo konta. Drugim czynnikiem weryfikacji może być kod generowany przez aplikację, fizyczny klucz bezpieczeństwa lub kod wysłany na twój telefon. - Ostrożność przy korzystaniu z sieci Wi-Fi publicznych:
Unikaj przesyłania ważnych danych, takich jak hasła czy dane bankowe, korzystając z publicznych sieci Wi-Fi. W razie potrzeby używaj prywatnych sieci wirtualnych (VPN), aby zabezpieczyć swoje połączenie. - Regularne kopie zapasowe danych:
Wykonuj regularne kopie zapasowe ważnych danych, aby w przypadku ataku ransomware lub awarii systemu móc przywrócić informacje. - Zarządzaj ustawieniami prywatności:
Sprawdzaj i dostosowuj ustawienia prywatności w swoich kontach online, aby ograniczyć ilość udostępnianych informacji. - Uważaj na phishing:
Bądź ostrożny wobec nieoczekiwanych e-maili, które proszą o poufne informacje. Upewnij się, że wiadomości pochodzą od wiarygodnych źródeł. - Edukuj się na temat cyberbezpieczeństwa:
Śledź aktualne informacje dotyczące zagrożeń cybernetycznych i ucz się, jak unikać ryzykownych sytuacji online. Świadomość jest kluczowa dla utrzymania bezpieczeństwa online.
Jeśli stałeś/aś się ofiarą cyberprzestępstwa, możesz podjąć kilka kroków, aby zminimalizować szkody i przeciwdziałać dalszym atakom:
- Zgłoś incydent: Skontaktuj się z lokalnym organem ścigania, takim jak policja, aby zgłosić cyberprzestępstwo. Dostarcz wszystkie dostępne informacje dotyczące ataku, takie jak daty, godziny, rodzaj ataku, oraz wszelkie dowody, które posiadasz. Incydenty cyberbezpieczeństwa należy również zgłosić pod adresem incydent.cert.pl. Wszystkie podejrzane wiadomości SMS z linkami można zgłosić używając funkcji "Przekaż", bezpośrednio na numer: 8080
- Skontaktuj się z dostawcą usług: Jeśli atak dotyczył konta online, skontaktuj się z dostawcą usług internetowych, platformy społecznościowej lub usługi finansowej, aby zgłosić incydent i uzyskać pomoc w zabezpieczeniu konta.
- Zmiana haseł: Natychmiast zmień wszystkie hasła dostępu do kont online, poczty elektronicznej, portali społecznościowych i innych usług, które mogą być zagrożone.
- Skanowanie komputera: Użyj aktualnego oprogramowania antywirusowego, aby przeskanować swój komputer w poszukiwaniu złośliwego oprogramowania (malware). Usuń znalezione zagrożenia.
- Monitoruj konto bankowe: Jeśli incydent dotyczył transakcji finansowych, monitoruj swoje konto bankowe, karty kredytowe i inne konta finansowe w poszukiwaniu nieautoryzowanych operacji. Rozważ aktywację alertów BIK - natychmiast dostaniesz ostrzeżenie SMS-em lub e-mailem, jeśli ktoś spróbuje wziąć kredyt, pożyczkę lub podpisać umowę na Twoje dane
- Raportuj phishing: Jeśli padłeś ofiarą ataku phishingowego, zgłoś incydent do CERT Polska.
- Zaktualizuj oprogramowanie: Upewnij się, że wszystkie używane programy i systemy operacyjne są zaktualizowane. Aktualizacje często zawierają poprawki bezpieczeństwa, które mogą chronić przed znanych lukami.
- Wsparcie psychologiczne: Jeśli atak miał wpływ na Twoje samopoczucie, skonsultuj się z psychologiem lub innym specjalistą ds. wsparcia psychicznego.
- Edukacja i profilaktyka: Zdobądź wiedzę na temat bezpieczeństwa cybernetycznego i stosuj praktyki ochronne, aby unikać przyszłych zagrożeń.
Porady dotyczące cyberbezpieczeństwa znajdziesz również na następujących stronach:
- Poradniki na witrynie internetowej Serwis Rzeczypospolitej Polskiej:
https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/cyberbezpieczenstwo - Publikacje z zakresu cyberbezpieczeństwa:
https://www.cert.pl - Zestaw porad bezpieczeństwa dla użytkowników komputerów prowadzony na witrynie internetowej CSIRT NASK – Zespołu Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego działającego na poziomie krajowym:
https://www.cert.pl/ouch - Strona internetowa kampanii STÓJ. POMYŚL. POŁĄCZ mającej na celu zwiększanie poziomu świadomości społecznej i promowanie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni:
https://stojpomyslpolacz.pl/stp